آشنایی با کاربرد التراسونیک در دندانپزشکی

کاربرد التراسونیک در دندانپزشکی

از دهه 1950، کاربرد التراسونیک در دندانپزشکی به سرعت توسعه یافت.

به دلیل تجسم بهتر، راحتی عمل و توانایی برش دقیق، ابزار التراسونیک به طور گسترده و کارآمد در زمینه دندانپزشکی استفاده می شود.

این مقاله توسعه و بهبود استفاده از ابزار التراسونیک در چندین زمینه دندانپزشکی را شرح می دهد.

اگرچه برخی از مسائل هنوز نیاز به توضیح دارند، نتایج مطالعات قبلی نشان می دهد که دستگاه های التراسونیک پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به ابزار دندانپزشکی راحت و کارآمد دارند و مستحق توسعه بیشتر هستند.

معرفی دستگاه های التراسونیک در دندانپزشکی

ابزارهای التراسونیک از انرژی التراسوند با فرکانس موجی استفاده می کنند که معمولا 20 کیلو هرتز بالاتر از شنوایی انسان است.

اساسا ارتعاش التراسونیک با دو روش ایجاد می شود: روش مغناطیسی و پیزو الکتریک.

روش مغناطیسی انرژی مغناطیسی الکتریکی را از طریق تغییرات میدان مغناطیسی به انرژی مکانیکی منتقل می کند.

در حالی که، روش پیزو الکتریک از سوئیچ بار الکتریکی برای ایجاد تغییر شکل ابعاد دیسک‌های پیزوسرامیک استفاده می‌کند و در نتیجه یک ارتعاش ایجاد می‌کند.

در مقایسه با روش مغناطیسی، مزایای روش پیزوالکتریک شامل راندمان بالاتر انتقال انرژی و ارتعاش بیشتر از یک حرکت خطی است.

راندمان بالای انتقال انرژی، باعث کاهش مصرف انرژی و افزایش دما در طول فرآیند انتقال می شود.

علاوه بر این، ارتعاش خطی عقب و جلو می تواند حالت ارتعاش دقیق تری را در مقایسه با حالت حرکت شکل هشت ایجاد شده توسط روش مغناطیسی ایجاد کند.

در حال حاضر، فرکانس التراسونیک به کار رفته در دندانپزشکی تقریبا 25 تا 40 کیلو هرتز است.

ارتعاش و دامنه ابزار التراسونیک، به مورفولوژی، طراحی ساختار، فرکانس و منبع تغذیه دستگاه بستگی دارد.

به دلیل خواص فیزیکی، مانند گره و ویژگی‌های ارتعاش ضد گره، ابزار التراسونیک برای ایجاد یک ارتعاش ایده‌آل برای کاربردهای بالینی، نیاز به مورفولوژی و طراحی ساختار مناسب، با فرکانس‌های مشابه دارد.

مقاله مرتبط: 10 نکته در مورد التراسونیک

کاربردهای دستگاه التراسونیک در دندانپزشکی

ابزار التراسونیک برای اولین بار به عنوان روشی برای آماده‌سازی حفره با دوغاب سایشی به حوزه دندانپزشکی معرفی شد.

اگر چه در مقایسه با دستگاه‌های توربین هوای معمولی با سرعت بالا یا کم سرعت، راندمان برش پایین‌تری دارد، اما دستگاه التراسونیک مزایای زیادی در کاربردهای دندانی دارند.

بسته به نیازهای بالینی، دستگاه های التراسونیک مختلفی در بازار وجود دارد.

آنها به طور گسترده در زمینه های مختلف دندانپزشکی، از جمله دندانپزشکی جراحی و پروتز، پریودنتولوژی، اندودنتیکس، ارتودنسی، جراحی دهان و فک و صورت، و تشخیص دهان استفاده می شوند.

 کاربرد التراسونیک در دندانپزشکی جراحی و پروتز

اولین کاربرد التراسونیک در دندانپزشکی برای آماده سازی دندان در دهه 1950 بود.

ابزارهای التراسونیک با دوغاب سایش ترکیب شدند تا آماده سازی ساختار دندان را تسهیل کنند.

اما توسعه آماده سازی دندان التراسونیک به دلیل راندمان پایین تر در مقایسه با ابزارهای توربین هوا با سرعت بالا یا کم، متوقف شد.

با این حال، بهبود فرآیند تولید با پوشش الماس، تکنیک‌های رسوب بخار شیمیایی، به طور موثری کارایی برش ابزار التراسونیک را بر روی ساختار دندان افزایش می‌دهد.

مزایای ابزار التراسونیک در مقایسه با ابزارهای توربین هوا با سرعت کم،  شامل آماده سازی محافظه کارانه حفره، روش حذف پوسیدگی کمتر دردناک و تولید حداقل صدا است.

همه این پیشرفت‌ها توسط گزارش‌های موردی بالینی ارائه می‌شوند.

علاوه بر این، آسیب نرساندن به بافت نرم از ویژگی‌های ابزار اولتراسونیک در دندانپزشکی جراحی یا پروتز در حین آماده‌سازی حفره است.

همچنین از ابزار التراسونیک برای قرار دادن اینله های کامپوزیت استفاده شد و سپس این فرایند با قرار دادن اینله های کامپوزیت با فشار انگشت مقایسه شد.

نتایج نشان داد که روش التراسونیک بهتر از روش فشار انگشتی برای کامپوزیت با ویسکوزیته بالا است.

همچنین استفاده از تکنیک بارگذاری التراسونیک برای عامل کامپوزیت لوتینگ، منجر به زمان بارگذاری بسیار کوتاه‌تر و بارهای کمتر می‌شود.

یافته های دیگر در مورد کاربرد ابزار التراسونیک در پروتزهای دندانپزشکی جراحی و پروتز، مانند درج حاشیه سرامیک و درج اینله کامپوزیت استفاده می شود، نیز نشان داد که روش التراسونیک می تواند برای روند پروسه مفید باشد و نتایج مطلوبی در مقایسه با روش معمول دارد.

با توجه به ترویج درمان کم تهاجمی، آماده سازی التراسونیک می تواند یک روش جایگزین برای روش های آماده سازی دندان باشد.

بر اساس تجربیات بالینی، ابزارهای التراسونیک هنگام از بین بردن پوسیدگی نزدیک به پالپ یا پوسیدگی پروگزیمال که به سختی توسط ابزارهای سنتی با سرعت بالا، می توان به آنها نزدیک شد، مفید هستند.

التراسونیک در پریودنتولوژی

ابزار التراسونیک از دهه 1960 در درمان‌های پریودنتال مورد استفاده قرار گرفته است.

به این ترتیب بسیاری از جنبه‌های کاربرد ابزار التراسونیک در مقایسه با ابزارهای دستی مورد استفاده در درمان‌های پریودنتال، به طور گسترده مورد بحث قرار گرفته است.

هیچ تفاوت قابل توجهی در اثربخشی ابزارهای دستی یا التراسونیک در حذف پلاک زیر لثه وجود ندارد.

در واقع دبریدمان زیر لثه با دست یا ابزار التراسونیک به همان اندازه در کاهش عمق پاکت کاوشگر، درصد خونریزی و تعداد باکتری های میکروسکوپی موثر است.

در مطالعات دیگر، ابزارهای التراسونیک نتایج قابل مقایسه ای را در جنبه های بالینی و میکروبیولوژیکی در مقایسه با سایر روش های درمانی نشان دادند.

نوک فورکاسیون التراسونیک، نوکی که به طور خاص برای دبریدمان فورکیشن طراحی شده است، می‌تواند به طور قابل‌توجهی درمان درگیری فرکاسیون درجه دوم دندان‌های مولر فک پایین را بهبود بخشد.

همچنین یک مطالعه آزمایشگاهی با نوک جدید طراحی شده برای دبریدمان فورکاسیون ارائه شده است که می‌تواند سطح ریشه صاف‌تری را در مقایسه با نوک التراسونیک معمولی یا کورت Gracey ایجاد کند.

تکنیک پوشش الماسی می‌تواند توانایی حذف سطح ریشه را با ابزار التراسونیک افزایش دهد، اگرچه زبری سطح باقی‌مانده ریشه همچنان افزایش می‌یابد.

این عارضه جانبی جزئی باید در هنگام استفاده از التراسونیک در دندانپزشکی در طی روش های پلانینگ ریشه پریودنتال در نظر گرفته شود.

طراحی شکل نوک و درمان سطح دو موضوع مهم برای ابزار التراسونیک در درمان پریودنتال است.

در سال 1999، یک سیستم ابزار التراسونیک در دندانپزشکی، به نام “Vector” معرفی شد.

سیستم Vector دارای یک اصل نوسانی خطی است که ارتعاشی موازی با سطح ریشه ایجاد می کند و با سیستم التراسونیک معمولی متفاوت است.

مطالعات قبلی نشان داده اند که سیستم Vector می تواند درد و ناراحتی را در طول درمان کاهش دهد، اما ممکن است برای از بین بردن توده های بزرگ جِرم مناسب نباشد.

نتیجه گیری

به دلیل تجسم بهتر، راحتی عمل و توانایی برش دقیق، کاربرد التراسونیک در دندانپزشکی به شدت افزایش یافته است.

اگرچه برخی از مسائل مانند صداهای با فرکانس بالا، تداخل با پیس میکرها و راندمان برش پایین در مقایسه با ابزارهای معمولی توربین هوا با سرعت بالا یا پایین، هنوز باید در نظر گرفته شوند،

اما نتایج مطالعات نشان می دهد که ابزارهای التراسونیک دارای عملکرد فوق العاده ای در زمینه دندانپزشکی هستند.

دستگاه التراسونیک در دندانپزشکی، پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به ابزاری مناسب و کارآمد برای درمان های مختلف دندانی داشته و مستحق توسعه در آینده است.